Η δήλωση αυτή του Βαρόνου Pierre de Coubertin αποτυπώνει με ιδανικό τρόπο τη σημασία και το ρόλο που διαδραματίζει ο αθλητισμός στη ζωή μας. Ο αθλητισμός, ή σύμφωνα με τον ορισμό του Συμβουλίου της Ευρώπης «όλες οι μορφές σωματικής δραστηριότητας, οι οποίες, μέσω περιστασιακής ή οργανωμένης συμμετοχής, έχουν στόχο την έκφραση ή τη βελτίωση της φυσικής κατάστασης και πνευματικής υγείας, δημιουργώντας κοινωνικές σχέσεις ή επιτυγχάνοντας επιδόσεις σε αγώνες όλων των επιπέδων», βρίσκεται καθημερινά γύρω μας και μας επηρεάζει με τον έναν ή τον άλλο τρόπο.

Ως οπαδοί,

Ως γονείς παιδιών που αθλούνται ή θέλουν να αθληθούν αλλά δεν βρίσκουν τους κατάλληλους χώρους,

Ως παίκτες ή διοργανωτές αθλητικού στοιχήματος,

Ως κάτοικοι περιοχών πέριξ ή πλησίον αθλητικών εγκαταστάσεων,

Ως θύματα ή θύτες αθλητικής βίας,

Ως ιδιοκτήτες ομάδων ή αθλητικών σωματείων,

Ως μέλη αθλητικών σωματείων,

Ως επιχειρηματίες,

Ως manager αθλητών,

Ως προπονητές,

Ως αθλητές,

Ως διαιτητές,

όλοι μας με κάποια ιδιότητα σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό εμπλεκόμαστε ή επηρεαζόμαστε –αρνητικά ή θετικά– από τον αθλητισμό.

Από την όχληση που προκαλείται από τα «γηπεδάκια» της γειτονιάς έως τις διαφωνίες και τις αντιδράσεις κατά ή υπέρ της ανέγερσης γηπέδων ή μεγάλων αθλητικών εγκαταστάσεων,

Από τις οικονομικές απαιτήσεις αθλητών, προπονητών, γυμναστών και λοιπών κατά ερασιτεχνικού σωματείου στο οποίο προσφέρουν τις υπηρεσίες τους έως τις οικονομικές απαιτήσεις επαγγελματιών αθλητών ανωτάτου επιπέδου, προπονητών ή manager,

Aπό την διαμαρτυρία του γονέα κατά του προπονητή που άφησε στον πάγκο το παιδί του σε φιλικό αγώνα έως την απόφαση του αρμοδίου οργάνου για τη συμμετοχή αθλητή ή ομάδας ή χώρας σε Ολυμπιακούς Αγώνες,

Από τη διαφωνία μεταξύ επιχείρησης γηπέδων 5Χ5 και του ιδιοκτήτη του ακινήτου στο οποίο στεγάζεται για το ύψος του ενοικίου έως τις διαφορές μεταξύ πολυεθνικών εταιρειών για θέματα χορηγιών, αποκλειστικών δικαιωμάτων, διαφήμισης ή ακόμα και ambush marketing,

Από τις απλές πειθαρχικές παραβάσεις μέχρι τις παραβιάσεις των κανόνων κατά της φαρμακοδιέγερσης,

όλες αυτές είναι διαφορές που συνδέονται με τον αθλητισμό.

Ο αθλητισμός είναι μια πολυεπίπεδη δραστηριότητα, που εξέρχεται των στενών πλαισίων της αθλητικής δράσης και εμπλέκεται με ζητήματα συνδεόμενα, μεταξύ άλλων με το Συνταγματικό, το Ευρωπαϊκό, το Εμπορικό, το Χωροταξικό, το Περιβαλλοντικό, το Ποινικό, το Εργατικό αλλά και το Πειθαρχικό Δίκαιο. Έτσι, εξαιρουμένων των διαφορών «καθαρά αγωνιστικής φύσης» αυτών δηλαδή που συνδέονται με τους κανόνες του παιχνιδιού, στον αθλητισμό ανακύπτουν πληθώρα άλλων διαφορών, που, ενδεικτικά, αφορούν:

• στις σχέσεις μεταξύ των Ομοσπονδιών, όπως π.χ. η αποβολή εθνικής ομοσπονδίας,
• στο περιεχόμενο και στον τρόπο έκδοσης των κανόνων (κανονισμοί, καταστατικά κλπ),
• στα χρησιμοποιούμενα από τις Ομοσπονδίες συστήματα για την επιλογή των αθλητών σε επίσημους αθλητικούς αγώνες,
• στο δικαίωμα του οργανωτή να επιτρέψει ή να απαγορεύσει τη συμμετοχή ομάδας σε αθλητική διοργάνωση,
• σε ζητήματα σχετικά με συμβάσεις manager αθλητών,
• σε εργατικής φύσης ζητήματα αθλητών, προπονητών και λοιπών παραγόντων του αθλητισμού,
• σε ζητήματα σχετικά με τη μετεγγραφή αθλητών, ή την καταγγελία συμβολαίου για νόμιμη αιτία (“just cause”),
• σε ζητήματα καθαρά οικονομική φύσης όπως το sponsoring,
• σε πειθαρχικής φύσης υποθέσεις,
• σε ζητήματα που αφορούν κατασκευή, επέκταση ή / και αποκατάσταση αθλητικών εγκαταστάσεων,
• σε ζητήματα που αφορούν στον τρόπο αξιοποίησης αθλητικών εγκαταστάσεων,
• στον τρόπο αντιμετώπισης της βίας στον αθλητισμό κλπ

Είναι όμως η αθλητική διαμεσολάβηση κατάλληλη για την επίλυση των διαφορών αυτών;

Αναμφισβήτητα. Διότι η αθλητική διαμεσολάβηση επιτρέπει στα μέρη να ξεφύγουν από τα στενά όρια της διαφοράς, να λειτουργήσουν δημιουργικά και να επιλύσουν μόνα τους τη διαφορά με τρόπο που κανείς άλλος δεν θα μπορούσε να κάνει. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι η αθλητική διαμεσολάβηση συμβάλει αποφασιστικά στην σφυρηλάτηση και επανασύσφιξη των σχέσεων των μερών.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα των συνεπειών της μη επιλογής της αθλητικής διαμεσολάβησης, αποτελεί η διαμάχη μεταξύ της Εθνικής Ομοσπονδίας Χόκεϋ (NHL) και των αθλητών τον Σεπτέμβριο του 2004, η οποία οδήγησε σε Lock Out και πέντε μήνες αργότερα στην ακύρωση (για πρώτη φορά στην ιστορία) του πρωταθλήματος της περιόδου 2004 – 2005 προκαλώντας τεράστια οικονομική ζημιά και στα δύο μέρη. Τα μέρη δεν διέγνωσαν τα πραγματικά τους συμφέροντα, επέμειναν ανυποχώρητα στις αρχικές τους θέσεις και τελικά οδηγήθηκαν στο χειρότερο δυνατό αποτέλεσμα και για τα δύο πλευρές. Αν όμως τα μέρη είχαν επιλέξει να επιλύσουν τη διαφορά μέσω διαμεσολάβησης, είναι βέβαιο ότι ένας διαμεσολαβητής, με εμπειρία στην αθλητική διαμεσολάβηση, θα είχε διαγνώσει τον κίνδυνο και η έκβαση αυτή θα είχε αποφευχθεί.

Η ιστορία παραλίγο να επαναληφθεί το 2011, αυτή τη φορά λόγω της διαμάχης μεταξύ της Εθνικής Ομοσπονδίας Αμερικανικού Ποδοσφαίρου (NFL) και των αθλητών, η οποία επίσης οδήγησε σε Lock Out. Η απόφαση όμως του Δικαστή Nelson να διατάξει τα μέρη να παραστούν σε αθλητική διαμεσολάβηση, ήταν αυτή που οδήγησε στην επίλυση της διαφοράς και βέβαια στην έναρξη του πρωταθλήματος.

Χαρακτηριστικό επίσης παράδειγμα του πως η αθλητική διαμεσολάβηση θα μπορούσε να συμβάλλει στην επίλυση των διαφορών αποτελεί η γνωστή Υπόθεση Bosman. Σκεφτείτε πόσο διαφορετική θα μπορούσε να γραφτεί η ιστορία για τον Bosman που πάλευε για την αναγνώριση του δικαιώματός του για εργασία εντός της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, αν τα μέρη είχαν κάτσει στο τραπέζι της διαμεσολάβησης και δεν είχαν οδηγηθεί στο Δικαστήριο. Γιατί μπορεί ο Bosman, κερδίζοντας την υπόθεση, να άνοιξε το δρόμο για τους λοιπούς Ευρωπαίους αθλητές, ο ίδιος όμως δεν γεύθηκε τους καρπούς της νίκης του, αφού όταν πέντε χρόνια αργότερα το Δικαστήριο έκρινε υπέρ του, ήταν πλέον στη δύση της καριέρας του.

Για να μιλήσουμε όμως με όρους ... αθλητισμού:

Η διαμεσολάβηση είναι ιδανική για τον αθλητισμό, γιατί μετατρέπει τους μέχρι πρότινος Αντ-αγωνιστές σε Συν-αγωνιστές, όπως επιτάσσουν οι αρχές της Ευγενούς Άμιλλας, και έτσι οδηγεί όλα τα μέρη στη νίκη.

Γιατί, όπως έλεγε ο Αριστοτέλης, «όπου άμιλλα ενταύθα και νίκη εστί».

Ας δώσουμε λοιπόν μια ευκαιρία στη Αθλητική Διαμεσολάβηση...

Σέργιος Μαναράκης
Δικηγόρος, Διαμεσολαβητής